Światowa Organizacja Zdrowia szacuje, że depresja i zaburzenia lękowe kosztują światową gospodarkę 1 bilion dolarów rocznie w postaci utraconej produktywności. Są to najbardziej powszechne zaburzenia psychiczne, które mają wpływ na naszą zdolność do pracy i produktywność. Na całym świecie ponad 300 milionów ludzi cierpi na depresję, ponad 260 milionów ludzi cierpi na zaburzenia lękowe.
Problemy ze zdrowiem psychicznym mogą wpływać na funkcjonowanie i zdolność do pracy na wiele sposobów. W zależności od wieku osoby, w której wystąpił problem ze zdrowiem psychicznym, jej zdolność do pracy może ulec znacznemu zmniejszeniu. W miejscu pracy może to prowadzić do absencji, zwolnień lekarskich i obniżenia produktywności. Długoterminowe problemy ze zdrowiem psychicznym są jedną z trzech głównych przyczyn niepełnosprawności, obok chorób układu krążenia i zaburzeń układu mięśniowo -szkieletowego, jak podaje WHO.
Stygmatyzacja
Koszt wykluczenia osób z zaburzeniami psychicznymi z aktywnej roli w życiu społeczności jest wysoki. Wykluczenie często prowadzi do zmniejszenia wydajności i utraty potencjału ludzkiego. Osoby z zaburzeniami psychicznymi napotykają na bariery środowiskowe i instytucjonalne oraz na społeczne uprzedzenia w znalezieniu zatrudnienia oraz powrocie do pracy i utrzymaniu pracy po leczeniu. Bariery związane z postawami społecznymi i wykluczenie społeczne są często najtrudniejszymi do pokonania przeszkodami i zwykle wiążą się z uczuciem wstydu, strachu i odrzucenia. Piętno choroby psychicznej bywa bardzo silne i obciąża nie tylko osoby z problemami psychicznymi, ale też ich rodziny. Proces zdrowienia jest często źle przeprowadzany i ukrywany, ze względu na obawę przed stygmatyzacją, która może negatywnie wpłynąć na szansę wyzdrowienia. Z badań wynika, że wielu pracowników, którzy albo rezygnują z pracy, albo biorą urlop medyczny związany z epizodem choroby psychicznej, takiej jak depresja, ma trudności z utrzymaniem wolnej od stygmatyzacji relacji z pracodawcami i współpracownikami. Osoby powracające do tego samego środowiska pracy odkrywają, że trudności jakie mieli w trakcie choroby i konkretne zachowania charakterystyczne dla epizodu choroby psychicznej zmieniły postrzeganie ich umiejętności zawodowych przez pracodawców i współpracowników, nawet kiedy po tych zachowaniach nie zostało już śladu. To trochę tak, jakby uważać, że osoba która przez kilka dni była przeziębiona już zawsze będzie kichać i ciągać nosem, więc pomimo że jest zdrowa my będziemy codziennie dziwić się że nie ma zapuchniętych oczu i nosa. Albo jakby kwestionować zdolność chodzenia u kogoś tylko dlatego, że ta osoba kiedyś złamała nogę na nartach i kilka tygodni chodziła o kulach…
Problemy ze zdrowiem psychicznym wpływają na funkcjonowanie nie tylko osoby, dotkniętej tym problem i jej rodziny, ale także często społeczności i firmy w której pracuje. Ale istnieje też bardzo silny wpływ w przeciwną stronę - nasze miejsce pracy także wpływa na nasz dobrostan i na nasze zdrowie psychiczne.
Podczas naszego dorosłego życia dużą część naszego czasu spędzamy w pracy. Nasze doświadczenie w miejscu pracy jest jednym z czynników decydujących o naszym ogólnym samopoczuciu i zdrowiu, także zdrowiu psychicznym.
Dlaczego firma to dobre miejsce by dbać o zdrowie psychiczne
Pracodawcy, którzy wdrażają w miejscu pracy inicjatywy promujące profilaktykę zdrowia psychicznego i wspierające pracowników z zaburzeniami psychicznymi, dostrzegają korzyści nie tylko w zdrowiu pracowników, ale także w ich produktywności w pracy. Mam szczęście współpracować z takimi firmami, niestety takich inicjatyw jest w Polsce wciąż bardzo niewiele, a przecież negatywne środowisko pracy bardzo często prowadzi do problemów ze zdrowiem psychicznym, uzależnień od alkoholu i innych substancji psychoaktywnych, a czasem do wypalenia zawodowego i ciężkiej depresji.
Czy Twoja organizacja dostrzega potrzebę podjęcia kroków w celu zapobiegania powstawaniu problemów ze zdrowiem psychicznym pracowników i skuteczniejszego reagowania na rosnące zapotrzebowanie w zakresie zdrowia psychicznego? Jeśli TAK - to bardzo mnie to cieszy, jeśli NIE to warto uświadomić sobie, że miejsce pracy jest optymalnym miejscem do tworzenia kultury zdrowia, ponieważ:
- struktury i kanały komunikacyjne już istnieją,
- programy i zasady mogą być wypracowywane i wdrażane centralnie przez jeden zespół,
- łatwe jest tworzenie sieci wsparcia społecznościowego w oparciu o istniejące struktury, kanały komunikacji etc. (lub tworzenie nowych),
- firmy mogą oferować szeroki wachlarz zachęt do wzmacniania zachowań prozdrowotnych, mogą wzbogacać w ten sposób pakiety benefitów pracowniczych lub takimi benefitami wyróżniac się na rynku,
- łatwiej można monitorować postępy i mierzyć efekty,
- a przede wszystkim - firmy będą długoterminowo szerokie odnosić korzyści z lepszego zdrowia psychicznego swoich pracowników.
Co mogą robić pracodawcy?
Co mogą robić pracodawcy? Bardzo wiele, jeśli oczywiście widzą sens tych działań i chcą coś zrobić to mogą na przykład:
- promować świadomość wagi zdrowia psychicznego i zarządzania stresem,
- wdrażać programy promocji zdrowia w miejscu pracy, łączące interwencje w zakresie zdrowia psychicznego i fizycznego,
- udostępniać i propagować narzędzia do samooceny zdrowia psychicznego wśród pracowników,
- oferować bezpłatne lub częściowo dotowane badania kliniczne pod kątem depresji i innych tego typu zaburzeń,
- oferować bezpłatne lub częściowo dotowane konsultacje z psychoterapeutami (taką usługę od prawie 10 lat Maroney ma w swojej ofercie i skorzystało z niej już wiele firm),
- oferować pakiety prywatnego ubezpieczenia zdrowotnego zawierajace w pakiecie (lub z dostępem na preferencyjnych warunkach) poradnictwo w zakresie zdrowia psychicznego,
- zapewniać bezpłatne lub dotowane coachingi dotyczące stylu życia i zdrowia,
- rozpowszechniać materiały, takie jak broszury, ulotki i filmy wideo, wśród wszystkich pracowników, dotyczące oznak i objawów złego stanu zdrowia psychicznego oraz możliwości leczenia,
- zapewniać bezpłatne cykle szkoleniowe dotyczące zdrowia psychicznego, profilaktyki wypalenia zawodowego, wzmacniania odporności psychicznej,
- organizować seminaria lub warsztaty z doświadczonymi psychologami dotyczące technik radzenia sobie z depresją i stresem, takich jak uważność, ćwiczenia oddechowe i medytacja, aby pomóc pracownikom zmniejszyć lęk i stres oraz poprawić koncentrację i motywację,
- tworzyć w biurze dedykowane, ciche przestrzenie do odpoczynku czy przerw relaksacyjnych,
- zapewniać menedżerom szkolenia, które pomogą im rozpoznać oznaki i objawy stresu i depresji u siebie i u członków ich zespołów,
- zachęcać osoby, które tego potrzebują do szukania pomocy u wykwalifikowanych specjalistów w dziedzinie zdrowia psychicznego,
- dawać pracownikom możliwość uczestniczenia w podejmowaniu ważnych decyzji dotyczących kwestii wpływających na stres w pracy (jak np. przejście na tryb zmianowy,
- robić rzetelne, anonimowe badania aby poznać prawdziwy stosunek pracowników do konkretnych menedżerów, stylu zarządzania kadry kierowniczej, szczegółowych warunków pracy i firmy jako całości,
- odczarowywać temat i usuwać odium społeczne ciążące nad chorobami psychicznymi poprzez otwartą dyskusję na temat zdrowia psychicznego, udostępnianie przez kierownictwo wyższego szczebla swoich osobistych historii w krótkich wiadomościach wideo,
- robić kampanie uświadamiające w formie cyklów tematycznych w firmowych mediach skoncentrowane na dostarczaniu rzetelnej wiedzy na temat kluczowych kwestii zdrowotnych w zakresie psychiki: depresji, lęku, zaburzeń obsesyjno-kompulsywnych, schizofrenii, choroby afektywnej dwubiegunowej i uzależnień,
- tworzyć dedykowany cichy pokój w biurze, który nie jest połączony z bezprzewodowym sygnałem internetowym albo do którego nie wnosi się żadnej elektroniki (telefony, komputery), co zapewnia pracownikom, miejsce do naładowania energii w ciszy, bez żadnych powiadomień i innych zewnętrznych dystraktorów,
- zapewnianie treningów odporności, aby zmniejszyć wypalenie i zwiększyć umiejętności empatii i współczucia dla pracowników pełniących role kierownicze
Co roku 10 października obchodzony jest Światowy Dzień Zdrowia Psychicznego, a jego ogólnym celem jest podnoszenie świadomości i mobilizowanie wysiłków na rzecz poprawy naszego zdrowia psychicznego.
Czy Twoja organizacja aktywnie promuje działania na rzecz profilaktyki zaburzeń psychicznych i poprawy zdrowia psychicznego swoich pracowników, ich rodzin lub lokalnej społeczności?
Jeśli TAK - bardzo proszę - pochwal się tym tutaj i napisz w komentarzu co robicie.
Jeśli NIE, ale chcielibyście coś w tym temacie zacząć robić - zapraszam Cię do kontaktu, napisz do mnie, porozmawiajmy.
Iwona Golonko, CEO Maroney
Psycholożka, psychoterapeutka, trenerka biznesu
Posiada ponad 10 lat doświadczeń w dziedzinie Mentoring on-the-job oraz Business & Life Coaching dla wyższej i średniej kadry zarządzającej oraz dla zespołów w zakresie m.in przywództwa, efektywności osobistej, sprzedaży, budowania relacji, komunikacji i budowania współpracy oraz zaangażowania.
Trenerka biznesu, mentorka w Fundacji Liderek Biznesu