W ostatnich kilku latach bardzo dużo mówi się o „turkusowych firmach”, które tak znacznie różnią się od tego, do czego jesteśmy przyzwyczajeni, a jednocześnie reprezentują wszystko to, do czego tak bardzo tęsknimy jako pracownicy.
Pozornie wygląda to tak, że zarabianie pieniędzy występuje tam jako efekt uboczny sposobu działania, a nie kluczowy motywator i cel. Ale mówienie, że w takich organizacjach pieniądze przychodzą same to duże uproszczenie i spory błąd.
Otaczający nas świat zmienia się bardzo szybko. Nowe trendy dotyczące żywienia, dbania o zdrowie, wychowywania dzieci, budowania związków małżeńskich/partnerskich zmieniły się wielokrotnie w ciągu zaledwie dekady. Dziś dzieci traktuje się z takim samym szacunkiem jak dorosłych – co jeszcze kilkadziesiąt lat temu było ideą prawie wywrotową. Dziś pracownikom się ufa, i wiadomo, że pieniądze rzadko sprawdzają się jako jedyny motywator na dłuższą metę.
Frederick Laloux w swojej książce Pracować inaczej. Nowatorski model organizacji inspirowany kolejnym etapem rozwoju ludzkiej świadomości nadał kolory różnym stylom zarządzania. I tak mamy ognistą czerwień, która dominuje w strukturach mafijnych, gangach oraz firmach nadzorowanych przez autorytarnego właściciela lub managera, gdzie jedynym sposobem przetrwania jest bezdyskusyjne słuchanie szefa.
Konformistyczny bursztyn jest charakterystyczny dla armii, kościoła i szkół publicznych, w których występuje silna hierarchizacja oraz dla wielu skostniałych organizacji, gdzie promowani są konformiści.
Jest pomarańcz osiągnięć, w którym - jak w maszynie – wszyscy nastawieni są na efekty działań. Widać go w dużych międzynarodowych korporacjach lub niektórych szkołach społecznych. W pomarańczowych organizacjach stosuje się kary i nagrody jako narzędzia motywujące ich członków i pracowników do coraz wyższych osiągnięć. Charakterystyczna dla rodzin i małych firm prowadzonych przez przyjaciół pluralistyczna zieleń opiera się na wartościach i można ją rozpoznać przez „ludzkie traktowanie się”, rozumienie, że praca jest ważna, ale nie najważniejsza w życiu człowieka.
Najwyższym wg Laloux etapem rozwoju organizacji jest ewolucyjny turkus.
Turkusowe organizacje to firmy samorozwijające się, oparte na założeniach, że człowiek jest dobry i nie tylko będzie pracować bardzo wydajnie, ale też będzie miał z tego ogromną satysfakcję, jeśli stworzy sobie lub zostaną mu stworzone właściwe warunki.
W takich firmach uwaga skupia się przede wszystkim na pracy z pasją, zaufaniem i radością. Turkusowe firmy są tak mocno oparte na metaforze organizmu, że potrafią elastycznie podchodzić do rzeczywistości nawet wtedy, gdy na przykład brakuje zamówień, jest mniejszy dopływ gotówki. Wówczas takie firmy - podobnie jak organizm – nie rezygnują z jakiejś części siebie – nie poświęcają swojej wątroby, ręki nogi czy mózgu, bo zużywa on zbyt wiele energii – tylko szukają kreatywnych rozwiązań, by cała organizacja przetrwała.
Wszyscy pracownicy takich firm angażują się wtedy zarówno w aktywne poszukiwanie dodatkowych źródeł dochodów, jak i racjonalne ograniczanie kosztów, a nie tylko szukanie kozłów ofiarnych. Bywa, że jest to czasowe obniżenie wszystkim wynagrodzeń i jeden dodatkowy dzień wolny w tygodniu, zmniejszenie pensji o pewną kwotę wszystkim, rezygnowanie z benefitów, przejęcie dodatkowych obowiązków, podzielenie się zadaniami, które dotychczas mogły być outsourcowane, etc.
Założenia turkusu opisane przez F. Laloux to:
- człowiek jest dobry, więc nie trzeba go kontrolować, sprawdzać, nie są potrzebne karty wejść i wyjść, bramki, czytniki i inne narzędzia kontroli,
- kiedy człowiek czuje się wolny to sam odpowiada za swoje działania, dzięki temu możemy zrezygnować z kar i nagród, a opierać się na motywacji wewnętrznej, która wynika z sensownego kierunku i posiadania mocy podejmowania decyzji oraz zasobów do realizacji zadań,
- płaska struktura daje znacznie większe poczucie sprawiedliwości i wpływu przez co pozytywnie wpływa na
zaangażowanie – w takich okolicznościach nie trzeba sprawować kontroli i motywować, bowiem lider swoją postawą wskazuje kierunki rozwoju, a stanowiska menedżerskie przestają być potrzebne, - brak funkcji, tytułów i terytorium - role i zadania są elastyczne, można się nimi dzielić, biorąc pod uwagę zajętość, talenty i chęci członków zespołu.
W drugiej części opowiemy o tym, co jest absolutnym niezbędnikiem dla każdej firmy, która chce zmierzać w stronę turkusu!
Śledźcie wpisy!
